خاطرات تاج‌السلطنه ـ بخش سوم

در بخش گذشته، تاج‌السلطنه از تولد خود در سرای سلطنتی، حرم ناصرالدین شاه، گفت و مادر خود را معرفی کرد و ما با دیدگاه تربیتی او درمورد اهمیت نقش مادر در تربیت فرزند آشنا شدیم.
در این بخش، از دایه، گهواره‌جنبان، اتاق‌دار، رخت‌شوی و صندوق‌دار می‌گوید؛ از کنیزان سیاهی که مربیان او بوده‌اند، و از خواجه‌باشی مقتدر و مستبد حرمسرای شاه؛ از دوران طفولیت خود می‌گوید و نزدیکی و عشق و علاقه‌اش به دَده‌خانم و بیگانگی‌اش با مادر.

پیداست که تاج‌السلطنۀ آشنا با زبان فرانسه رمان‌های قرن نوزدهم را خوانده بوده. توصیف دقیق او از وجنات و حرکات و سکنات دده‌خانم، بسیار شبیه توصیف رمان‌نویسان فرانسوی آن روزگار است. همچنین قابل توجه است دقت روان‌شناسانۀ او در بیان خاطرات مؤثر دوران کودکی و نیز ارزش مردم‌شناسانۀ این بخش از خاطرات تاج‌السلطنه.

* * *

این بخش از خاطرات را [در اینجا بشنوید]
بخش پیشین را هم در [اینجا]